ส่องประวัติ-ความเป็นมาของวันวิสาขบูชา วันสำคัญทางศาสนาพุทธ

วันวิสาขบูชา เป็นวันที่พุทธศาสนิกชนทั่วโลกน้อมรำลึกถึงเหตุการณ์สำคัญ 3 ประการ ที่เกิดขึ้นกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คือ

• การประสูติ ของพระพุทธเจ้า : เกิดในวันเพ็ญเดือน 6 ปี พ.ศ. 80 ใต้ต้นรางจันทน์ในป่าลุมพินีวัน
• การตรัสรู้ ของพระพุทธเจ้า : ตรัสรู้ใต้ต้นโพธิ์ ณ พระศรีมหาโพธิ์ ตำบลพุทธคยา ในวันเพ็ญเดือน 6 ปี พ.ศ. 88
• การปรินิพพาน ของพระพุทธเจ้า : ปรินิพพานใต้ต้นสาละคู่ ณ เมืองกุสินารา ในวันเพ็ญเดือน 6 ปี พ.ศ. 249

เหตุการณ์ทั้ง 3 ประการนี้ เกิดขึ้นตรงกันวันเพ็ญเดือน 6  จึงเรียกวันนี้ว่า "วันวิสาขบูชา"  ซึ่งตรงกับวันวิสาขมาส หรือวันเพ็ญเดือน 6 ของทุกปี

ประวัติวันวิสาขบูชาในประเทศไทย

เชื่อกันว่า  ประเทศไทยได้เริ่มนับถือและปฏิบัติพิธีวันวิสาขบูชา มาตั้งแต่สมัยทวารวดี  โดยได้รับอิทธิพลมาจากประเทศอินเดีย  หลักฐานที่เก่าแก่ที่สุด  คือ  จารึกวัดพระมหาธาตุ นครศรีธรรมราช  ซึ่งมีอายุอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 13

ในสมัยกรุงสุโขทัย  มีหลักฐานที่ชี้ให้เห็นว่า  มีการจัดงานเฉลิมฉลองวันวิสาขบูชาอย่างยิ่งใหญ่  โดยในหนังสือนางนพมาศ  กล่าวถึงพิธีกรรมในวันวิสาขบูชาของชาวสุโขทัยไว้ว่า  พระมหากษัตริย์  ราชวงศ์  ข้าราชบริพาร  และประชาชน  ต่างช่วยกันทำความสะอาด  ประดับตกแต่งพระนครสุโขทัย  จุดประทีปโคมไฟ  และเวียนเทียนรอบพระประธานในวัด

ต่อมาในสมัยกรุงศรีอยุธยา  ก็มีการสืบทอดประเพณีการจัดงานวันวิสาขบูชาต่อมา  โดยมีการเพิ่มเติมพิธีกรรมต่างๆ   เช่น  การแห่พระพุทธรูป  การตักบาตรพระสงฆ์  การฟังเทศน์  และการปล่อยนกปล่อยปลา

ปัจจุบัน  วันวิสาขบูชา  ได้รับการประกาศให้เป็นวันสำคัญทางศาสนาพุทธ  โดยกำหนดให้เป็นวันหยุดราชการ  พุทธศาสนิกชนทั่วประเทศ  ต่างร่วมกันประกอบพิธีทางศาสนา  เพื่อแสดงความเคารพศรัทธาต่อพระพุทธเจ้า

กิจกรรมที่พุทธศาสนิกชนนิยมปฏิบัติในวันวิสาขบูชา

• ทำบุญตักบาตร
• ฟังเทศน์
• เวียนเทียน
• สวดมนต์
• นั่งสมาธิ
• ปล่อยนกปล่อยปลา
• งดเว้นอบายมุข
• ตั้งสัตยาธิษฐาน

ความสำคัญของวันวิสาขบูชา

• เป็นการรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระพุทธเจ้า ผู้ทรงประทานแสงสว่างแห่งปัญญา นำพาออกจากความทุกข์
• เป็นการน้อมนำหลักคำสอนของพระพุทธเจ้ามาประพฤติปฏิบัติ เพื่อพัฒนาตนเองและสังคม
• เป็นการส่งเสริมสันติภาพและความปรองดอง
• วันวิสาขบูชา  จึงเป็นวันที่สำคัญสำหรับพุทธศาสนิกชนทั่วโลก  เป็นวันที่เราควรน้อมรำลึกถึงพระคุณของพระพุทธเจ้า  และนำหลักคำสอนของพระองค์มาประพฤติปฏิบัติ   เพื่อสร้างสรรค์สังคมที่สงบสุขและร่มเย็น